Deze devotie is recht uit het hart van het volk geboren. Uit den drang zich de heilige geheimen der verlossing levend voor ogen te stellen, te kunnen zeggen: ,,Zo is het geweest, en hier is dit gebeurd, en daar dat”. Uit de drang van het volkshart erbij te zijn.

Ongetwijfeld zijn reeds de christenen van de vroegste gemeente in Jeruzalem vele malen in aandachtige herinnering gegaan langs de weg, die Jezus had moeten gaan. Toen is alles wat zich op deze weg, bij dit kruispunt had voorgedaan, voor hun geestesoog als nieuw herrezen; alles wat hen in die angstvolle uren door het hart was gegaan en later in het licht van de Paasmorgen en in de volheid van de Geest op de Pinksterdag zijn oneindige betekenis had geopenbaard. Zij hebben hun herinneringen aan anderen overgegeven, en die wéér aan anderen. En toen later de pelgrim naar Jeruzalem kwam, vond hij door oeroude overlevering de belangrijkste gebeurtenissen van de laatste gang des Heren verbonden aan bepaalde plaatsen. Daar hield hij dan zijn ,,statio”, wat in de oude kerktaal zoveel betekent als: in vroom gedenken, met godsdienstige bedoeling stil staan, en hij dacht zich dan in die oude tijden terug, en het was hem dan te moede alsof hij zelf behoorde tot de kleine, trouwe schaar, die de Heer toentertijd medelijdend was gevolgd. Later kwam men in het Avondland op de gedachte de gebeurtenissen van de lijdensweg af te beelden en de afbeeldingen in kerken op te hangen. Op deze wijze wilde men ook hen, die geen bedevaart naar het Heilige Land konden ondernemen, deze oefening der heilige gedachtenis mogelijk maken. In het bijzonder hebben de Franciscanen zich daarvoor moeite gegeven.

Aanvankelijk slechts tot de kerken van hun orde beperkt, werd de „Kruisweg” spoedig in iedere stad opgericht, tot het eindelijk aan alle kerken en kapellen werd toegestaan met in acht nemen van bepaalde formaliteiten de veertien ,,staties” aan te brengen. Ook werden de geestelijk genadegaven van de Kruisweg-overweging voor ieder bereikbaar: ieder die nu de Kruisweg gaat, dus van de ene statie naar de andere trekt en vol berouw over zijn zonden de Lijdensgeheimenissen overweegt, zijn dezelfde aflaten gewaarborgd, als wanneer hij in Jeruzalem langs de Lijdensweg ging.

Op deze wijze is dus de Kruisweg, zoals wij die tegenwoordig kennen, ontstaan. Een volksdevotie van de volmaaktste soort: beeld en gedachte, uiterlijk handelen en innerlijke gezindheid, historische waarheid en schepping van gelovige bezinning in één. Meer dan iedere andere is zij er toe geëigend op die eerbiedige en tevens vertrouwde, ongedwongen en toch ook weer gevormde wijze, waarover de volksziel zo gemakkelijk beschikt, het Lijden van de Heer nabij te komen. Daarvoor pleiten in het bijzonder de staties, waarvan de inhoud niet zonder meer uit de Heilige Schrift voortvloeit b.v. het vallen van den Heer onder het kruis.

Het volk heeft hier vrij gestalte gegeven en juist getroffen. Of is dit niet de leidende gedachte van het geheel: dat de Heer telkens weer onder het te zware kruis ineenstort, en telkens weer in de kracht van zijn liefde opstaat? Vooral de ontmoeting van den Heer met Veronica onthult zich voor het nadenkend aanschouwen als een wonderwerk van religieuze innigheid.

Kruisweggebeden van Romano Guardini

Deze Kruisweggebeden zijn zeer geschikt voor stille meditatie